Panująca pandemia wywołuje u nas różne refleksje o życiu i o tym co nas czeka. Zastanawiamy się czy przeżyjemy, boimy się o bliskich. Atak koronowirusa u wielu z nas wywołał lęk i nastrój smutku - pesymizm. A ja uważam, że potrzeba nam odwagi i optymizmu. Ktoś powiedział, że
podstawą odwagi jest optymizm, a Julian Tuwim napisał, że
„ pesymista: optymista z praktyką życiową”.
W takim czasie i atmosferze przychodzi nam się zmierzyć z tezą Profesora Bartosia na wykładzie
„Omnis moriar- nic po nas nie zostanie. Próba myślenia” Tytuł bardzo pesymistyczny.
Jestem optymistą z niezakończoną praktyką życiową i nawet wykład Profesora Tadeusza Bartosia nie
„zepsuł” mojego optymizmu, ale zmusił mnie do intensywnego myślenia. Zawsze po wykładach fizyków i filozofów wychodzę z lekkim mętlikiem w głowie i potrzebuję trochę czasu na poukładanie sobie myśli. Tak też było tym razem. Byliśmy uczestnikami próby innego, przewrotnego pomyślenia o ludzkiej egzystencji, zostaliśmy poddani prowokacji myślowej na temat, o którym naukowcy rzadko mówią.
Profesor postawił tezę:
Nic nie zostaje, wszystko znika, nic nie może zostać utrwalone.
Teza została oparta na przeświadczeniu, że
„słońce tak się rozgrzeje, że wypali całą ziemię, że nie będzie nic”( czuję tutaj wpływy fizyków).
Cały wysiłek cywilizacji pójdzie na marne. Taka teza budzi skrajne emocje, burzy nasz spokój, ład, do którego przywykliśmy i wywołuje strach, niepokój, lęk. W naturalny sposób rodzi się pytanie, po co żyć, po co się wysilać, może lepiej być pasożytem?.
Teza została podparta myślami filozofów: rumuńskiego Emila Ciorana, niemieckiego Martina Heideggera oraz nonteistycznego systemu jakim jest buddyzm.
Przewrotnie zostaliśmy zmuszeni do innego myślenie o świecie. Czy jest fikcją czy rzeczywistością, pięknym dobrem, które ulega zepsuciu, czy czymś złym, rzeczą , którą spartaczył jakiś demiurg?
Co jest dla nas wartością ludzką, kto ją generuje, kto zaświadcza o niej?
Czy można myśleć bez oceniania, bez wartościowania?
Kiedy rodzą się pragnienia w człowieku, czy wtedy kiedy różne rzeczy uznajemy za wartościowe?
Czy funkcjonowanie cywilizacji opiera się na fikcji i iluzji, dobroci i wartościach?
Czy żyjemy w błogiej niewiedzy co nas czeka, czy chcemy z tego świata wyjść przez drzwi stoików?
Czy świat cierpi, czyś świat jest zły? Czy źródłem cierpienia są pragnienia, a czy gdy gasną pragnienia nie będzie cierpienia? Czy buddyzm efektywnie wygasza pragnienia? Czy jest jakaś droga zbawienia?
Na koniec Pan Profesor zostawia nas z takim myśleniem człowieka, które bliskie jest buddyjskiemu,
„ Jeśli natomiast w jakimś sposobie nie wie na jakiej drodze pomyślałby, że nic nie ma wartości, nic nie jest godne uwagi i pragnienia, wtedy to pragnienie nie miałby ku czemu kierować”.
Jeżeli ktoś z nas rozpozna brak wartości wszystkiego, to wtedy
„spokojnie może usiąść jak Budda”.
W ten sposób zostaliśmy zaproszeni do dalszego myślenia o
„omnis moriar”. Pomimo tak pesymistycznego spojrzenia na przyszłość ludzkości jestem dobrej myśli, ponieważ po wspomnianym wypaleniu naszej planety przez słońce nastąpi i tak chaos kosmiczny, wszystko się rozpadnie, zamienimy się w drobne cząsteczki poruszające się chaotycznie w przestrzeni kosmicznej, po czym, gdzieś tam po jakimś bardzo odległym czasie, znowu cząsteczki będą się łączyły i drogą ewolucji powstanie nowy świat materialny, a w nim my w tej samej albo innej postaci. Tak to się będzie kręcić. Głowa do góry i
„ carpe diem” jak mówił Horacy w swoich
Pieśniach , czyli
„ Chwytaj dzień, bo przecież nikt się nie dowie, jaką nam przyszłość zgotują bogowie…”
.