Opis

 

Dość powszechne jest przekonanie, że w Polsce Ludowej architektura miała się źle. Pewnie trzeba by się z tym zgodzić, gdyby patrzeć jedynie na krępujące projektantów ideologiczne ograniczenia i technokratyczne normatywy, na braki materiałowe czy powszechną na placach budowy fuszerkę. Jednakże pomimo tych mankamentów, polskim architektom udawało się całkiem często tworzyć dzieła ciekawe, oryginalne, a niekiedy prawdziwie piękne. Pomiędzy 1945 a 1989 rokiem powstały w Polsce setki budynków wartych uwagi i wcale nie jest rzeczą łatwą wskazać wśród nich jakiś oczywisty kanon. Zachęcony przez organizatorów podjąłem jednak taką próbę, mając świadomość tego, jak zawsze będzie ona ułomna.

 

Wybrałem więc piętnaście obiektów, po pięć na każdy wykład. Podczas pierwszego spotkania przyjrzymy się budynkom powstałym w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej, w drugim - budynkom wzniesionym w Warszawie po przełomowym 1956 roku, a w trzecim - budynkom z tego samego okresu, zrealizowanym jednak w innych architektonicznych ośrodkach kraju.

 

Wybrane budynki powstały w różnych okresach i w różnych miastach, reprezentowały rozmaite, zmieniające się stylistyki i podejścia twórcze, realizowały różnorodne założenia funkcjonalne, jedne wciąż istnieją, inne zostały zniszczone, wszystkie jednak - z takich czy innych względów - można uznać za projekty wybitne. W swym wyborze kierowałem się przede wszystkim kryterium jakości architektonicznej, jednak nie bez znaczenie jest i to, że wiele z nich wpisało się w codzienną rzeczywistość Polski sprzed 1989 roku, a niektóre są częścią także naszego dzisiejszego świata. Część z nich zna pewnie każdy z nas jako składniki otaczającego nas świata, ale chyba rzadko patrzymy na nie jako na dzieła sztuki. Moim zamiarem było właśnie wyjąć je z ram powszedniości i zobaczyć w nich wybitne dzieła architektury.

prof. Jacek Friedrich

 

UWAGA! W wykładzie mogą wziąć udział wyłącznie osoby zaszczepione. 

Prowadzący

prof. dr hab. Jacek Friedrich – historyk sztuki, profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Jego zainteresowania badawcze obejmują: dzieje architektury nowoczesnej ze szczególnym uwzględnieniem okresu po 1945 r., dzieje ochrony zabytków, nowożytną i nowoczesną architekturę gdańską, związki pomiędzy kulturą wizualną a ideologiami w XIX i XX w., a także ilustrację książkową w Polsce po 1945 r.
Dużą wagę przywiązuje do popularyzacji kultury artystycznej i architektonicznej.
Za udział w ratowaniu zabytków podczas pożaru kościoła św. Katarzyny odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Opublikował m.in.: „Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII wieku” (1997), „Gdańsk dla młodych podróżników” (2005), „Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945-1960” (2015), „Walka obrazów. Przedstawienia wobec idei w Wolnym Mieście Gdańsku (2018).