Opis

Przez chrześcijaństwo rozumiem religię, której centralnym przesłaniem jest wcielenie Boga w historyczną postać Jezusa z Nazaretu, który odkupił ludzkość przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Odkupienie polega nie tylko na wyzwoleniu ludzi z niewoli grzechu i śmierci, lecz także na ustanowieniu nowej etyki, której naczelną zasadą jest przykazanie miłości Boga i bliźniego. Konkretny zestaw obowiązków, mający nie tylko odróżniać wyznawców Chrystusa od innych ludzi, lecz także gwarantować wieczne zbawienie po śmierci, został zawarty w Kazaniu na Górze.

W wykładzie podejmę próbę moralnej krytyki chrześcijańskiej idei Boga oraz jego zbawczych działań, starając się wykazać, że męka i śmierć Jezusa przeczą takim elementarnym wymogom, jak zakaz zabijania istot niewinnych, zakaz zadawania zbędnych cierpień istotom czującym czy zakaz zastępczego karania niewinnych tylko po to, żeby uchronić rzeczywistych przestępców przed sprawiedliwą karą. Równocześnie spróbuję wykazać, że przykazanie miłości, nawet, jeśli ma charakter uniwersalny (obejmując nie tylko przyjaciół i bliskich, lecz także wrogów i obcych) jest regułą czysto formalną, nierozstrzygającą, co należy czynić w konkretnej sytuacji. Z tego powodu naczelna zasada etyki chrześcijańskiej dopuszcza zarówno akty heroizmu (poświęcenia swojego życia w obronie innych ludzi), jak też akty bestialstwa (torturowania i zabijania bliźnich w imię ich własnego dobra, którym jest wieczne zbawienie). W ten sposób może prowadzić do skrajnego relatywizmu moralnego. Wykład zilustruję przykładami różnych wypowiedzi Jezusa, który nazywał swoich oponentów chwastami, psami, wieprzami, pomiotem żmijowym czy śmieciami zasługującymi na spalenie w gehennie.

prof. Ireneusz Ziemiński

Prowadzący

prof. dr hab. Ireneusz Ziemiński – filozof, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się filozofią religii. W 1989 roku ukończył studia filozoficzne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Tam też pięć lat później doktoryzował się z filozofii na podstawie rozprawy pt. „Dyskurs a intuicja. E. L. Mascalla koncepcja filozoficznego poznania Boga". Stopień doktora habilitowanego otrzymał w 2000 roku na Wydziale Filozofii KUL – na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy pt. „Zagadnienie śmierci w filozofii analitycznej". Został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Szczecińskiego. Był też profesorem Wyższej Szkoły Humanistycznej TWP w Szczecinie i wykładowcą Collegium Civitas w Warszawie. W 2017 roku otrzymał Nagrodę im. księdza Józefa Tischnera w kategorii pisarstwa religijnego lub filozoficznego, stanowiącego kontynuację „myślenia według wartości”.