Opis

Zaciskające się szczęki globalnego konfliktu nadają formę rzeczywistości. Ten nieprawdopodobny nacisk krystalizuje się w postaci rodzącego się ogromnego bogactwa,  jednocześnie zaś  w otchłani nędzy, w które zapadają się całe ludy; rodzi ruchy społeczne i wynalazki techniczne, wywołuje wojny, przekształca języki, którymi je opisujemy, a także teorie i symbole, w imię których je toczymy. Świat jest globalny, jego globalność jest jednocześnie życiodajna i dusząca; jak imadło ściska ludzkość w jedną rzeczywistą masę.

Konflikt i wzajemna zależność są produktywne, twórcze, ale też i groźne. Mają energię traumatycznego spotkania. Dewastują świat natury, zastępując go quasi-naturalnym, rozpędzonym żywiołem produkcji. Z  ciśnienia konfliktów i napięć wyzwala się swoisty, rozprowadzający nadmiar „wyścig myśli”. Te przekształcają się w praktyki zmieniające świat. Rozgrywa się to na wszystkich poziomach bytu społecznego, od świata idei i poszukiwań naukowców po trud w afrykańskich kopalniach diamentów i na hinduskich wysypiskach śmieci.

Przez dwa stulecia, mniej więcej od końca XVIII wieku, fundamentalny dla nas konflikt rozgrywał się w obrębie krajów globalnej Północy, wówczas zwanej Zachodem. Ukształtował się on jako konflikt właścicieli i pracujących.  Efekty tego konfliktu rozlewały się po całym globie, niesione przez kolonialny podbój i wyzysk, ale jego sedno, to miejsce, gdzie szczęki imadła zaciskały się najpotężniej, tkwiło na Północy. I ze miażdżonej społecznej materii wyciskały zmianę.

Dziś globalny konflikt umiejscawiamy już gdzie indziej.

prof. Andrzej Leder

Prowadzący

prof. dr hab. Andrzej Leder – filozof kultury, kierownik Zespołu Filozofii Kultury w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Autor książek: Przemiana mitów, czyli życie w epoce schyłku. Zbiór esejów (1997), Nieświadomość jako pustka (2001), Nauka Freuda w epoce Sein und Zeit (2007), Prześniona rewolucja (2014), Rysa na tafli (2016).