Zapis audio z wykładu

Zapis audio dostępny po zalogowaniu.

Zaloguj się

Zostań słuchaczem Akademii 30+

Opis

Jedną z podstawowych potrzeb człowieka jest potrzeba poznawania i rozumienia otaczającego świata. Rozumiejąc to, co dzieje się w naszym otoczeniu czujemy się bezpieczniej. Przewidujemy, co się może wydarzyć i jakie będzie to miało dla nas skutki. Aby tę potrzebę zaspokoić, potrzebne są nam informacje. Zdobywamy je wraz z codziennym doświadczeniem życiowym, rozmawiając z innymi – mniej lub bardziej znajomymi i … korzystając z mediów. Oglądamy programy informacyjne w telewizji, czytamy gazety, przeglądamy to, co jest dostępne w Internecie. Jednak warto mieć w głowie to, że te informacje ktoś „dla nas” przygotowuje. Dziennikarze, redaktorzy, komentatorzy i „zwykli ludzie”. Czy można „przygotować” informacje dla innych, wyłączając swoje własne poglądy? Pewnie można, ale – z jednej strony nie jest to proste, a z drugiej – czy warto?

Osoby odpowiedzialne za przygotowywanie i rozpowszechnianie informacji poprzez media mają swoje cele i – co nie dziwi – chcą je realizować. Tak, jak my chcemy, aby świat był urządzony według naszego pomysłu – tak oni również tego chcą. Ale pomysły na świat rzadko są te same. Jednak możliwości (i władza) mediów są zdecydowanie większe niż nasze. Dlatego przekaz, który do nas dociera, składa się z „faktów” wybranych i przetworzonych przez kogoś. Abyśmy rozumieli nasze otoczenie w określony, „wspólny” sposób. Abyśmy podejmowali „właściwe” decyzje konsumenckie, wyborcze …

Repertuar technik medialnego wpływu jest bardzo obszerny. Jednak na pierwszy plan wybijają się trzy ogólne techniki: zarządzanie informacjami (agenda setting), subtelne sugerowanie oceny wydarzeń i osób biorących w nich udział (priming) oraz definiowanie zdarzeń z określonej perspektywy czy w określonych ramach (framing). Ludzie mediów wybierają tematy, o których będą mówić, spośród praktycznie nieograniczonej listy codziennych zdarzeń w kraju i na świecie. To, że wybiorą ten, a nie inny temat sprawia, że mamy o czym rozmawiać. W pracy, w domu, w kolejce. Jeśli dziennikarze dodadzą, że coś jest dobre albo złe, skandaliczne lub wprawiające w euforię, ważne lub nie – wiemy już także, w oparciu o jakie kryteria oceniać to, co się dzieje. Gdy media przedstawią tło, kontekst zdarzenia, kto i dlaczego tak działał – nasza pewność i zrozumienie świata dalej wzrastają.

Ale informacje nie muszą być podane wprost, aby na nas działały. Przecież nie samymi informacjami człowiek żyje! Potrzebny jest nam odpoczynek i rozrywka. Czy zatem można posłużyć się rozrywką, aby kształtować w nas „odpowiedni” punk widzenia? Oczywiście, zanurzając się w świat historii opowiadanych przez filmy, seriale, książki, nie tylko łapiemy oddech, lecz nadal chłoniemy pewne treści … przygotowane przez kogoś. Celowo lub nie. Jednak chłoniemy je!

Czy można się przed tymi wpływami obronić? Przed częścią – z całą pewnością. Przed wszystkimi – raczej nie. Ale można wykształcić w sobie krytycyzm, być uważnym i … myśleć! Dzięki temu jest szansa, że „nasze poglądy” będą naprawdę naszymi poglądami.

prof. Wojciech Cwalina

Prowadzący

prof. dr hab. Wojciech Cwalina – psycholog, wykładowca na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, autor i współautor kilkudziesięciu artykułów opublikowanych w czasopismach polskich i anglojęzycznych, takich jak „Media Psychology”, „Journal of Political Marketing”, „Journalism Studies”, „European Journal of Marketing” i „Journal of Public Affairs”. Zajmuje się psychologią marketingu politycznego, psychologicznymi mechanizmami związanymi z oddziaływaniem mediów masowych na postawy i zachowania społeczeństwa oraz marketingiem środowiskowym. Interesuje się psychologią społeczną, zwłaszcza tym, w jaki sposób spostrzegamy i oceniamy innych ludzi, oraz tym, w jaki sposób można na nich wpływać i bronić się przed perswazją czy manipulacją. Współautor książek „Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna” (2005), „A cross-cultural theory of voter behavior” (2008) i „Political marketing: Theoretical and strategic foundations” (2011) a także „Wieloznaczność w przekazach politycznych” (2015).